بررسی سطح کورتیزول بزاق در بیماران با زخم های آفتی عود کننده دهان در دوره‌های زخمی و بهبودي کامل

چکیده

مقدمه: استئوماتیت آفتی عودکننده، یکی از اختلالات شایع مخاط دهان است. به نظر مي‌رسد بیماران مبتلا به زخم‌های آفتی عودکننده دهان از کاهش تحمل دهانی که منجر به آسیب اپی‌تلیوم می‌شود، رنج می‌برند. هدف از این مطالعه، اندازه‌گیری میزان کورتیزول بزاق در بیماران مبتلا به زخم‌های آفتی عودکننده دهان بود.

مواد و روش‌‌ها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، 20 بیمار مبتلا به زخم‌های آفتی مینور با تاریخچه حداقل سه بار عود زخم در سال، انتخاب شدند. به منظور جمع آوری بزاق در بیماران، از روش Spitting استفاده شد. غلظت کورتیزول بزاق در روز اول و هفتم پس از پیدایش زخم آفتی اندازه‌گیری شد. هر بیمار، هم به عنوان مورد و هم به عنوان شاهد انتخاب شد. همچنین نمونه‌های بزاق، پس از بهبودي كامل زخم‌ها نیز جمع‌آوری شد. نمونه‌های بزاق بین ساعت 9 تا 10 صبح جمع‌آوری و توسط روش الیزا بررسی شد. اطلاعات با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون‌هاي Repeated measurement ANOVA و Paired t-test تجزيه و تحليل شد.

یافته‌‌ها: میانگین غلظت کورتیزول بزاق در روز اول بروز زخم آفتی µg/dl 72/2 و در مرحله سلامت کامل بیماران µg/dl 37/3 و اختلاف از نظر آماری معنی‌دار بود
(002/0 = p value). غلظت کورتیزول بزاق در مرحله سلامت کامل بیماران µg/dl 37/3 و در روز هفتم بروز زخم آفتی µg/dl 6/2 و اختلاف از نظر آماری معنی‌دار بود
(001/0 = p value). اختلاف بین میانگین سطح کورتیزول بزاق در روز اول و روز هفتم بروز زخم آفتی از نظر آماري معنی‌دار نبود (304/0 = p value).

نتیجه‌‌گیری: نتایج نشان داد که میانگین سطح کورتیزول بزاق در ابتدای بیماری و در مرحله فعال يا اولسراتیو به طور شاخص کمتر از میانگین کورتیزول در مرحله بهبودی کامل بود. به نظر مي‌رسد که سطح کورتیزول می‌تواند نقش مهمی در کاهش التهاب زخم آفتی داشته باشد و اختلال در ترشح کورتیزول در بیماران با زخم‌های آفتی عودکننده دهان، می‌تواند منجر به افزایش شیوع و شدت بروز زخم‌های آفتی گردد.