مجله دانشکده دندانپزشکی اصفهان http://jids.journalonweb.ir/index.php/jids <p><strong>Print ISSN: 1735-255x</strong></p> <p><strong>Online ISSN: 2008-6989</strong></p> fa-IR <ol> <li class="show"><strong> اهداف و دامنه</strong> <strong>فعالیت</strong><strong>: </strong>مجله دانشکده دندان‌پزشکی اصفهان، فصلنامه علمی رسمی دانشکده دندان‌پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان است که با هدف افزایش دانش محققان، دندان‌پزشکان، دستیاران و دانشجویان دندان‌پزشکی و ارائه نتایج فعالیت‌های علمی و پژوهشی آن‌ها و اطلاع‌رسانی در مورد برخی از پیشرفت‌ها و نوآوری‌ها در دندان‌پزشکی و علوم مرتبط منتشر می‌شود.</li> </ol> <p>این فصلنامه مقالات پژوهشی اصیل، مقالات مروری، مقالات آموزش مداوم، گزارش مورد، نامه علمی و نامه به سردبیر را در زمینه‌های دندان‌پزشکی و موضوعات مرتبط می‌پذیرد (دسترسی آزاد) و (داوری همتا).</p> <ol start="2"> <li class="show"><strong>&nbsp;فرستادن مقاله‌ها: </strong>فرستادن مقاله‌ها فقط از طریق سایت فصلنامه قابل قبول است: http://jids.journalonweb.ir مقاله باید همراه با نامه‌ای به سردبیر، شامل عنوان و نام نویسنده (ها) و تعهد به عدم چاپ یا ارسال به جای دیگر، فرستاده شود. در صورتی که مقاله قبلاً به مجله دیگری ارسال و رد شده باشد، نویسندگان باید اطلاعات کامل در مورد روند بررسی پیشین ارائه نمایند. نویسندگان باید در این نامه اعلام کنند که مقاله تنها برای فصلنامه دانشکده دندان‌پزشکی اصفهان فرستاده شده است.</li> </ol> <p>مقاله باید به صورت یک خط در میان و در اندازه کاغذ A-4 تایپ شود و حاشیه آن در هر دو طرف مشخص باشد. متن مقاله باید فقط در قالب Microsoft Word ارسال شود.</p> <p>جدول‌ها و همچنین شکل‌ها باید در صفحات جداگانه تایپ و قرار داده شوند. جدول‌ها به صورت عکس فرستاده نشوند. تصویرها باید در قالب JPEG یا GIF فرستاده شوند تا تصویرهایی با کیفیت بالا در نسخه آنلاین فصلنامه تولید گردد.</p> <p>تا حد امکان از واژه‌های فارسی برای بیان مطالب و اصطلاحات علمی استفاده شود و از آوردن الفاظ انگلیسی در مواردی که معادل فارسی قابل قبول و مفهوم دارند، پرهیز گردد.</p> <p>تمام عددها در متن و جدول‌ها باید به فارسی نوشته شوند و به ویژه ممیزها به صورت رسم الخط فارسی و به شکل (/) نوشته شوند و نه به صورت نقطه.</p> <table width="567"> <tbody> <tr> <td width="126"> <p>نوع مقاله</p> </td> <td width="126"> <p>سقف واژگان</p> </td> <td width="165"> <p>سقف مجموع جداول و تصاویر</p> </td> <td width="151"> <p>سقف منابع و مآخذ</p> </td> </tr> <tr> <td width="126"> <p>مقاله اصلی</p> </td> <td width="126"> <p>2500</p> </td> <td width="165"> <p>4</p> </td> <td width="151"> <p>30</p> </td> </tr> <tr> <td width="126"> <p>مقاله کوتاه</p> </td> <td width="126"> <p>1000</p> </td> <td width="165"> <p>2</p> </td> <td width="151"> <p>15</p> </td> </tr> <tr> <td width="126"> <p>مقاله مروری و بازآموزی</p> </td> <td width="126"> <p>7000</p> </td> <td width="165"> <p>بدون محدودیت</p> </td> <td width="151"> <p>بدون محدودیت</p> </td> </tr> <tr> <td width="126"> <p>نامه به سردبیر</p> </td> <td width="126"> <p>400</p> </td> <td width="165"> <p>1</p> </td> <td width="151"> <p>5</p> </td> </tr> <tr> <td width="126"> <p>تحقیقات کیفی</p> </td> <td width="126"> <p>3000</p> </td> <td width="165"> <p>4</p> </td> <td width="151"> <p>30</p> </td> </tr> <tr> <td width="126"> <p>گزارش مورد</p> </td> <td width="126"> <p>1000</p> </td> <td width="165"> <p>5</p> </td> <td width="151"> <p>15</p> </td> </tr> </tbody> </table> <p>فرستادن مقاله و پیگیری‌های بعدی در این مجله فقط از طریق وب‌سایت اختصاصی مجله به آدرس http://jids.journalonweb.ir و پس از ثبت نام (Registration) در آن ممکن می‌باشد.</p> <ol start="3"> <li class="show"><strong>شرایط فنی تهیه و ارسال مقاله: </strong>مقاله باید شامل: صفحه عنوان، چکیده مقاله (به دو زبان فارسی و انگلیسی)، مقدمه، موادو روش‌ها، نتایج، بحث، سپاسگزاری و منابع باشد.</li> </ol> <ul> <li class="show">شماره گذاری صفحات از صفحه عنوان شروع و در قسمت پایین و سمت چپ کاغذ درج گردد.</li> </ul> <p><strong>صفحه </strong><strong>اول (</strong><strong>عنوان):</strong> شامل عنوان مقاله (حداکثر 15 کلمه)؛ نام و نام خانوادگی، سمت و مرتبه علمی و محل خدمت نویسنده (ها)؛ نشانی کامل پستی، شماره تلفن و نشانی پست الکترونیک نویسنده مسؤول؛ عنوان مکرری (حداکثر 40 حرف)؛ قدر دانی با ذکر نام مرکز یا سازمان تأمین‌کننده بودجه پژوهشی (برای مقالات اصیل پژوهشی) به هر دو زبان فارسی و انگلیسی. <strong>شناسه ارکید (</strong><strong>ORCID ID</strong><strong>) </strong><strong>همه نویسندگان باید در این قسمت وارد شود.</strong></p> <p><strong>صفحه دوم (چکیده فارسی):</strong> چکیده فارسی حداکثر 250 کلمه و شامل عنوان، مقدمه، مواد و روش‌ها، یافته‌ها، نتیجه‌گیری و کلید واژه‌ها باشد. چکیده «گزارش مورد» شامل مقدمه، معرفی مورد و کلید واژه‌ها است.</p> <p>از اصطلاحات فهرست عناوین پزشکیMeSH) ) یا فهرست Index Medicus به آدرس (<a href="https://meshb-prev.nlm.nih.gov/search%20%20">https://meshb-prev.nlm.nih.gov/search</a>) استفاده کنید. نویسندگان باید مراقب باشند که چکیده، مطالب مقاله را به طور دقیق منعکس کند.</p> <p><strong>صفحه سوم به بعد (متن):</strong> شامل متن مقاله (تحقیقی، مروری، گزارش مورد) باشد.</p> <p><strong>صفحه مجزا (</strong><strong>سپاسگزاری</strong><strong>):</strong> ارائه شماره طرح تحقیقاتی و مرکز تأمین کننده بودجه برای مقالات پژوهشی در این قسمت لازم است.</p> <p><strong>صفحه مجزا (منابع):</strong> برای ذکر مراجع و منابع که بر اساس الگوی مجله (ادامه) تنظیم شده باشد.</p> <p><strong>صفحه مجزا (چکیده انگلیسی):</strong> چکیده انگلیسی دقیقاً معادل چکیده فارسی و حداکثر 250 کلمه باشد در انتهای آن در سطر مجزا کلید <br> واژه‌ها ذکر شود.</p> <p><strong>صفحات مجزا (جداول و نمودارها):</strong> هر جدول و یا نمودار در یک صفحه مجزا در نرم‌افزار WORD تایپ و به ترتیب استفاده در متن به صورت 1، 2 و 3 شماره‌گذاری شود. عنوان هر جدول در بالا و توضیحات آن با استفاده از علائم <sup>*</sup>، <sup>**</sup>، … ،……و ..... در پایین جدول آورده شود. از ارائه جدول و نمودارهایی که به اطلاعات آن‌ها در متن بطور کامل اشاره شده است اجتناب گردد. <strong><em><u>از ارسال جدو‌ل‌ها یا نمودارها به صورت تصویر و شکل خودداری گردد.</u></em></strong></p> <p><strong>صفحات مجزا (تصویرها):</strong> تصویرهای ارسالی باید دقیق، روشن و اصل باشند تعداد محدود تصویر همراه ذکر عنوان در زیر آن و با فرمت GIF &nbsp;و &nbsp;JPEGقابل قبول است. اطلاعات موجود در شکل‌ها یا نمودارها نباید به طور کاملاً مشابه در جدول‌ها و یا متن مقاله ذکر شده باشند. تصور اشخاص بدون اجازه کتبی آن‌ها نباید قابل شناسایی باشد. عنوان هر تصویر در پایین آن آورده شود.</p> <p><strong>اصول کلی متن مقاله</strong></p> <ul> <li class="show">متن مقاله تحقیقی شامل: مقدمه، مواد و روش‌ها، یافته‌ها، بحث و نتیجه‌گیری باشد.</li> <li class="show">متن مقاله مروری شامل: هدف، شرح مقاله، بحث و نتیجه‌گیری باشد. مقاله مروری صرفاً از نویسندگانی پذیرفته می‌شود که تسلط کافی در مورد موضوع مقاله را داشته و با ارجاع به تعداد قابل قبولی از مقالات منتشر شده ایشان پذیرفته می‌شود.</li> <li class="show">متن گزارش مورد شامل: مقدمه، شرح مورد، بحث و نتیجه‌گیری باشد. گزارش مورد باید مستند، مختصر و دارای تعداد محدودی تصویر و تعداد معدودی منبع باشد.</li> <li class="show">متن نامه به سردبیر شامل: حداکثر400 کلمه و در صورت لزوم یک شکل یا یک جدول و حداکثر پنج منبع باشد. نامه علمی که محتوای پژوهشی دارد، باید در بر گیرنده مواد و روش‌ها، یافته‌ها و نتیجه‌گیری باشد ولی تقسیم‌بندی عناوین در متن لازم نیست.</li> <li class="show">نویسندگان اجازه دارند قسمت‌های طولانی مقاله خود را به زیر بخش‌هایی مانند: انتخاب بیمار، پرسش‌نامه، تحلیل آماری و ... تقسیم کنند.</li> </ul> <p><strong>شیوه نگارش اجزای مقاله:</strong></p> <p><strong>مقدمه: </strong>این بخش باید هدف و منطق مطالعه را به طور خلاصه بیان کند. نیازی به مرور گسترده موضوع یا بیان نتایج مطالعه یا نتیجه‌گیری از آن باشد.</p> <p><strong>مواد و روش‌ها: </strong>این بخش باید شامل بیان دقیق روش کار یا انجام مشاهده یا آزمایش باشد. اگر از دستگاهی استفاده می‌شود، نام و آدرس سازنده آن باید در پرانتز آورده شود. اگر روش کار یک روش جا افتاده و ثابت شده است، ذکر مرجع ضروریست اما اگر روش جدید است، اطلاعات کافی نوشته شود تا نویسندگان دیگر هم قادر به انجام آن باشند. در صورت استفاده از دارو، باید نام کلی، دوز و روش تجویز آن ذکر شود. برای بیماران؛ بیان سن و جنس با میانگین سنی و انحراف معیار ضروریست. روش آماری باید ذکر شود و برنامه آماری رایانه مورد استفاده هم مشخص شود.</p> <p><strong>رهنمودهای اخلاقی:</strong> ملاحظات اخلاقی باید در بخش مواد و روش‌ها ذکر شود.</p> <p>1) لطفاً اعلام شود كه <strong>رضایت آگاهانه</strong> از تمام شركت‌كنندگان انسانی بزرگسال و والدین یا سرپرستان قانونی افراد زیر سن قانونی گرفته شده است. <strong>کد اخلاق</strong> مطالعه که از مؤسسه یا دانشگاه مربوطه گرفته شده در این بخش ذکر گردد.</p> <p>2) در متن نشان دهید که نگهداری و مراقبت از حیوانات آزمایشی مطابق با دستورالعمل‌های ملی بهداشت برای استفاده انسانی از حیوانات آزمایشگاهی دانشگاه یا مؤسسه آموزشی شما انجام شده است. تمام آزمایشات بالینی باید قبلاً در سایت ثبت آزمایشات بالینی ایران به نشانی www.IRCT.ir &nbsp;ثبت شوند و شماره ثبت آن‌ها باید در بخش «مواد و روش‌ها» ذکر شود.</p> <p><strong>یافته‌ها: </strong>این بخش باید به صورت متن، جدول و تصویر ارائه شود. محتوای جداول نباید در متن تکرار شود. در عوض، ممکن است به شماره جدول ارجاع داده شود. مقالات طولانی ممکن است برای روشن کردن مطالب خود به عناوین فرعی در برخی بخش‌ها (به ویژه بخش‌های نتایج و بحث) نیاز داشته باشند.</p> <p><strong>بحث: </strong>این بخش باید بر یافته‌های مطالعه حاضر و تغییرات یا شباهت‌های آن با سایر کارهای انجام شده در این زمینه توسط سایر نویسندگان تأکید کند. جزییات داده‌ها نباید دوباره در بحث تکرار شوند. بر جنبه‌های جدید و مهم مطالعه و نتیجه‌گیری‌های حاصل از آن‌ها تأکید کنید. در ابتدای این قسمت باید ذکر شود که آیا فرضیه صفر ذکر شده در مقاله صحیح است، نادرست است و یا نتیجه‌ای حاصل نمی‌شود.</p> <p><strong>تعارض منافع:</strong> نویسندگان باید هرگونه تعارض منابع مالی و منافع احتمالی، مانند دریافت وجوه یا هزینه، یا دارا بودن سهام در سازمانی که ممکن است از طریق انتشار مقاله شما سود یا ضرر داشته باشد، تأیید و اعلام کنند. اعلام علاقه رقابتی منجر به رد مقاله نمی‌شود، اما لازم است که ما از آن آگاه شویم.</p> <p><strong>تقدیر و تشکر: </strong>در این بخش لازم است از همه مشارکت‌کنندگانی که معیارهای نویسندگی را ندارند، تشکر گردد. این موارد می‌توانند افرادی که کمک فنی یا نوشتاری کرده و یا مثلا مدیرانی باشند که فقط پشتیبانی کلی از مقاله داشته‌اند. منابع حمایت‌های مالی و مادی نیز باید ذکر شود.</p> <p><strong>جدول‌ها: </strong>به تعداد محدود و با ذکر <strong>عنوان جدول در بالای آن</strong> ارسال شوند. از ارسال جدول‌ها به صورت عکس یا تصویر خودداری شود. در صورت نیاز به ذکر توضیحات آن را در زیر جدول قرار دهید نه در عنوان.</p> <p><strong>تصویرها: </strong>باید به تعداد محدود، با کیفیت بالا و در صفحات جداگانه ارسال شوند. <strong>عنوان هر تصویر باید در زیر قرار بگیرد</strong>. داده‌های تکراری نباید همزمان در جدول‌ها، شکل‌ها و متن ارائه شود.</p> <p><strong>اختصارات و نمادها: </strong>فقط از اختصارات استاندارد استفاده کنید. <strong>از استفاده از آن‌ها در عنوان و چکیده خودداری کنید</strong>. اصطلاح کاملی که نشان دهنده معنای کامل آن اختصار است؛ باید قبل از اولین استفاده از اختصار مربوطه در متن آورده شود.</p> <p><strong>منابع:</strong></p> <ul> <li class="show">منابع باید به ترتیب استفاده در متن شماره‌گذاری شده و شماره هر منبع داخل پرانتز () قرار گیرد.</li> <li class="show">تمام منابع باید به زبان انگلیسی ذکر شوند. بنابراین منابع فارسی در صورت دارا بودن مشخصات کتابنامه‌ای انگلیسی، با استفاده از این مشخصات و در صورت نداشتن مشخصات کتابنامه‌ای انگلیسی، لازم است به زبان انگلیسی ترجمه و سپس در این بخش درج گردند.</li> <li class="show">ذکر نام شش نویسنده اول الزامی است. چنان که تعداد نویسندگان مقاله از شش نفر بیشتر بود. پس از ذکر نام شش نفر اول، از عبارت “et al” &nbsp;استفاده شود.</li> <li class="show">فقط حرف اول نام کوچک نویسنده(ها) نوشته شود.</li> </ul> <p>شیوه نگارش فهرست منابع بر اساس الگوی ونکوور و مطابق نمونه‌های زیر باشد:</p> <ul> <li class="show"><strong>منابع به صورت مجله</strong></li> </ul> <p>نام خانوادگی نویسنده (فصاله) حرف اول نام(.) عنوان مقاله(.) نام اختصاری مجله(فاصله) سال انتشار(:) دوره (شماره)(:) صفحات(.)</p> <p>مثال:</p> <p>Khademi A, Yazdizadeh M, Feizianfard M. Determination of the minimum instrumentation size for penetration of irrigates to the apical third of root canal systems. J Endod 2006; 32(5): 417-20.</p> <ul> <li class="show"><strong>منابع به صورت کتاب</strong></li> </ul> <p>-&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; در صورتی که نویسنده کل کتاب یک یا چند نفر باشد: نام خانوادگی نویسنده (فاصله) حرف اول نام(.) عنوان کتاب (.) نوبت چاپ (.) محل انتشار (:) ناشر(.) سال انتشار (:) صفحات(.) نام نویسندگان با علامت (،) از هم جدا شوند مثال:</p> <p>Craig RG, Powers JM, Wataha JC. Dental material. 8th&nbsp;ed. St Louis: Mosby Co; 2004. p. 113-25.</p> <p>-&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; در صورتی که هر فصل کتاب توسط نویسندگان مختلفی نوشته شده باشد: نام خانوادگی نویسنده آن فصل (فاصله) حرف اول نام (.) عنوان فصل (.) در: (In) نام خانوادگی نویسنده(فاصله) حرف اول نام(.) عنوان کتاب(.) نوبت چاپ (.) محل انتشار (:) ناشر(.) سال انتشار (:) صفحات(.) مثال:</p> <p>Ruddle CJ. Cleaning and shaping the root canal system. In: Cohen S, Burns RC. Pathways of the pulp. 8th ed. St Louis: Mosby Co.; 2002. p. 246-8.</p> <ul> <li class="show"><strong>منابع به صورت پایان‌نامه</strong></li> </ul> <p>-&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; نام خانوادگی نویسنده (فاصله) حرف اول نام(.) استاد راهنما (:) نام خانوادگی استاد راهنما (فاصله) نام(.) عنوان پایان‌نامه (.) مقطع پایان‌نامه (،) نام دانشکده (،) نام دانشگاه(.) سال انتشار.</p> <p>مثال:</p> <p>Torkan S. Supervising teacher: Mosharraf R. Evaluation of the fracture resistance of composite bridges reinforced with two types of pre-impregnated and non-impregnated fibers. Thesis for DDS. School of Dentistry, Isfahan University of Medical Sciences; 2008.</p> <ul> <li class="show"><strong>منابع به صورت الکترونیکی</strong></li> </ul> <p>-&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; مجله الکترونیکی روی اینترنت</p> <p>نام خانوادگی نویسنده ( فاصله) نام(.) عنوان مقاله(.) نام اختصاری مجله الکترنیکی (فاصله .[Serial online] سال نشر (و ماه نشر در صورت لزوم) (؛) دوره (شماره) (:) شماره صفحات یا قاب‌ها (.) روز، ماه و سال دسترسی (:) آدرس اینترنتی دسترسی (Available from:)</p> <p>مثال:</p> <p>Mosharraf R, Hajian F. Occlusal morphotogy of the mandibular first and second premolars in Iranian adolescents. Inter J Dental Anthropol [Serial Online] 2004; 5: [3 Screens][ cited 2018 Feb 23]. Available from: https://journal.dentalanthropology.org/index.php/jda/article/view/153</p> <ul> <li class="show"><strong>منابع به صورت صفحه وب</strong></li> </ul> <p>نام خانوادگی نویسنده (فاصله) نام] یا شرح پدید آور[ (.) عنوان(.) سال نشر در صورت دسترسی(:) ] شماره صفحات یا قاب‌ها[ ] روز، ماه و سال دسترسی (:)آدرس اینترنتی دسترسی (Available from:).</p> <p>مثال:</p> <p>Dentsply Co. Biopure(MTAD) Cleanser. [2 screens] [Cited 2006 Nov 26]. Available from: https://www.dentsplysirona.com/en-ca/products/endodontics/irrigation activation.html/Endodontics/Irrigation-&amp;-Activation/Irrigants/BioPure-MTAD-Root-Canal-Cleanser/p/TUL-BP48R/c/1000241.html</p> <p><strong>حق چاپ (</strong><strong>Copyright</strong><strong>) و دسترسی آزاد (</strong><strong>Open access</strong><strong>)</strong><strong>: </strong>بر اساس توافق با نویسنده مقاله در موقع ارسال، «مجله دانشکده دندانپزشکی اصفهان» صاحب حق چاپ مقاله منتشر شده است. با این حال، این یک مجله دسترسی آزاد است که به این معنی است که تمام مطالب به طور رایگان و بدون هزینه برای کاربر یا مؤسسه وی در دسترس است. کاربران مجاز به خواندن، بارگیری، کپی، توزیع، چاپ، جستجو و یا پیوند دادن به متن کامل مقالات، یا استفاده از آن‌ها برای اهداف قانونی دیگر هستند، بدون این که از ناشر یا نویسنده اجازه بگیرند.</p> <p><strong>فرایند ارزیابی مقاله</strong></p> <ul> <li class="show">مقاله پس از ثبت در سایت مجله، اعلام وصول گردیده و پس از دریافت هزینه سابمیت و در صورت رعایت شدن اصول ساختاری، جهت بررسی علمی برای داوران ارسال خواهد شد. نتایج داوری در شورای نویسندگان بررسی شده و در صورت نیاز مقاله به اصلاحات، برای نویسنده مسؤول ارسال می‌گردد. مقالات پس از اصلاح و تأیید نهایی، به ترتیب تاریخ تأیید مقاله در مجله چاپ می‌شوند.</li> <li class="show">مقالات <u>کارآزمایی بالینی</u> بایستی قبلا در سایت (<a href="http://www.irct.ir/">www.IRCT.ir</a>) ثبت و شماره ثبت آن‌ها در ابتدای مواد و روش‌های متن مقاله ذکر شده باشد.</li> <li class="show">مقالات <u>گزارش مورد</u> لازم است دارای رضایتنامه و کد اخلاق باشند.</li> <li class="show">مجله در قبول یا رد مقاله آزاد است و نیز حق ویرایش علمی و ادبی و در صورت نیاز خلاصه سازی مقاله را برای خود محفوظ می‌دارد. پس از ارسال مقاله، کلیه حقوق مترتب بر آن متعلق به مجله می‌باشد.</li> <li class="show">مجله مسؤولیتی در قبال دعاوی بین نویسندگان و نیز درست بودن مرتبه علمی نویسندگان را بر عهده نخواهد گرفت. همچنین صحت و سقم مطالب درج شده در مقاله به عهده تمامی نویسنده (ها) می‌باشد.</li> <li class="show">پس از ورود مقاله به مرحله نهایی (چک رفرنس) امکان انصراف نویسنده (گان) از انتشار مقاله وجود ندارد.</li> <li class="show">پس از تأیید نسخه صفحه‌بندی شده توسط نویسنده مسؤول، امکان تغییر در تعداد یا ترتیب نام نویسندگان مقاله وجود ندارد.</li> </ul> <p><strong>نشانی:</strong> اصفهان، خیابان هزار جریب، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی استان اصفهان، دانشکده دندان‌پزشکی، دفتر مجله دانشکده دندان‌پزشکی.</p> <p>کد پستی:72461-81746</p> <p>تلفن: 37925523-031</p> <p>نمابر:36687080-031</p> <p>Email: jids@dnt.mui.ac.ir</p> <p>URL: <a href="http://jids.journalonweb.ir/index.php/jids">http://jids.journalonweb.ir/index.php/jids</a>&nbsp;</p> jids@dnt.mui.ac.ir (Ramin Mosharraf, DDS, MSc - دکتر رامین مشرف) armri.org@gmail.com (Arman Research Institute - موسسه ی پژوهشی آرمان) دوشنبه, 25 دسامبر 2023 00:00:00 +0330 OJS 3.1.0.1 http://blogs.law.harvard.edu/tech/rss 60 ارزیابی سواد سلامت دهان و دندان کارشناسان مامایی شاغل در مراکز بهداشت و درمان شهر اصفهان http://jids.journalonweb.ir/index.php/jids/article/view/2073 <p><strong>مقدمه</strong><strong>:</strong> تغییرات فیزیولوژیکی بدن مادر در دوران بارداری موجب حساسیت بیشتر این گروه نسبت به بیماری‌های دهان و دندان شده که می‌تواند بر سلامت مادر و کودک تأثیرات مهمی داشته باشد. جهت بهبود سلامت دهان و دندان مادر و سلامت نوزاد مراقبت‌های دندان‌پزشکی پیش از بارداری و طی دوره‌ی بارداری ضروری به نظر می‌رسد. هدف از این مطالعه، ارزیابی سواد سلامت دهان و دندان کارشناسان مامایی شاغل در مراکز بهداشت و درمان شهر اصفهان بود.</p> <p>مواد و روش‌ها: این مطالعه‌ی توصیفی- تحلیلی بر روی 110 کارشناس مامایی شاغل در مراکز بهداشت و درمان شهر اصفهان در سال 1400-1399 انجام شد که با استفاده از پرسش‌نامه‌ی سطح سواد سلامت آن‌ها بررسی گردید. پرسش‌نامه شامل اطلاعات دموگرافیک (سن و سابقه‌ی کاری) و 17 سؤال در چهار حیطه‌ی (شنیداری، درک مطلب، توانایی خواندن و تصمیم‌گیری) و ارزیابی رفتار بهداشتی بود . داده‌ها با آزمون‌های آماری Kruskal-Wallis، &nbsp;Mann–Whitneyو Spearman و Fisher تجزیه و تحلیل شدند (0/05 = α).</p> <p><strong>یافته‌ها:</strong> بین رفتارهای سلامت دهان و دندان و سطح سواد سلامت در کارشناسان مامایی تفاوت معنی‌دار وجود نداشت (0/449 = p value). بین امتیاز سواد سلامت دهان و دندان کارشناسان مامایی با میزان سن (0/693 = r، -0/038 = p value) و سابقه‌ی کار (0/325 = r، 0/095- = p value) تفاوت معنی‌داری وجود نداشت.</p> <p><strong>نتیجه</strong><strong>‌</strong><strong>گیری:</strong> سواد سلامت دهان و دندان کارشناسان مامایی در حد مطلوب بود. و سواد سلامت با سن و سابقه کار ارتباط معناداری نداشت. برای افزایش میزان سواد سلامت می‌توان دوره‌های آموزش بیشتر در بازه‌های زمانی مشخص در دستور کار مراکز درمانی قرار گیرد.</p> <p><strong>واژگان کلیدی</strong><strong>:</strong> سلامت دهان، سواد، مامایی، بارداری</p> Marjan Behtti مرجان بهتی, Hajar Atarzadeh هاجر عطار زاده, Hajar Shekarchizadeh هاجر شکرچی زاده, Roshanak Mirzaei روشنک میرزایی ##submission.copyrightStatement## http://jids.journalonweb.ir/index.php/jids/article/view/2073 دوشنبه, 25 دسامبر 2023 00:00:00 +0330 بررسی میزان خشونت سطحی دیسک‌های تیتانیوم پس از تابش لیزر دیود ٨١٠، دیود ٩٨٠ و Er:YAG http://jids.journalonweb.ir/index.php/jids/article/view/2071 <p><strong>مقدمه : </strong>هدف از این مطالعه، بررسی تأثیر تابش دو نوع لیزر دیود با طول موج‌های ٨١٠ و ٩٨٠ نانومتر و لیزر Er:YAG بر میزان زبری سطح Ra دیسک‌های تیتانیوم سندبلاست و اسید اچ شده (SLA) بود.</p> <p><strong>مواد</strong> <strong>و</strong> <strong>روش‌ها</strong> <strong>: </strong>در این مطالعه‌ی تجربی، آزمایشگاهی که در سال‌های ١٣٩٦ و ١٣٩٧ در مرکز تحقیقات پروفسور ترابی‌نژاد و آزمایشگاه مرکزی دانشگاه اصفهان انجام گردید، از ١٧دیسک تیتانیوم با سطح SLA با قطر 2/5 و ارتفاع ٢ میلی‌متر استفاده شد. نمونه‌ها به سه دسته‌ی پنج‌تایی و یک دسته ی دوتایی (به عنوان گروه شاهد) تقسیم شدند. گروه اول با استفاده از لیزرEr:YAG ، گروه دوم با استفاده از لیزر دیود ٨١٠ نانومتر و گروه سوم با استفاده از لیزر دیود ٩٨٠ نانومتر تحت تابش قرار گرفتند. برای گروه چهارم به عنوان گروه شاهد، اقدامی انجام نشد. سپس زبری سطح با استفاده از میکروسکوپ SPM و شاخص‌های Ra و Rq بررسی گردید. داده‌ها با استفاده از آنالیز واریانس یک‌طرفه و آزمون تعقیبی Tukey مقایسه شدند. سطح معنی‌داری، 0/05 &gt; α در نظر گرفته شد.</p> <p><strong>یافته‌ها</strong> : آنالیز آماری داده‌ها‌ی حاصل نشان داد که بین میانگین میزان خشونت سطح بر اساس شاخص‌های Ra وRq ، در چهار گروه اختلاف معنی‌دار وجود نداشت.</p> <p><strong>نتیجه‌گیری</strong>: تابش لیزر دایود ٨١٠ و ٩٨٠ نانومتر و همچنین لیزر Er:YAG، سطح دیسک‌های تیتانیوم SLA را بدون آسیب آلودگی‌زدایی کرد. با این حال، آزمایشات بالینی بیشتری برای تأیید نتایج مطالعه حاضر مورد نیاز خواهد بود.</p> <p><strong>کلیدواژه‌ها :</strong> ایمپلنت‌های دندانی، تیتانیوم، لیزر&nbsp;&nbsp;</p> Narges Naghsh نرگس نقش, Arezoo Hosseini آرزوحسینی, Reza Birang رضا بیرنگ, Maryam Mohammadi مریم محمدی ##submission.copyrightStatement## http://jids.journalonweb.ir/index.php/jids/article/view/2071 دوشنبه, 25 دسامبر 2023 00:00:00 +0330 مقایسه‌ی ابعاد دندان‌های قدامی ماگزیلا با استاندارد طلایی در مردان و زنان یک جمعیت ایرانی http://jids.journalonweb.ir/index.php/jids/article/view/2037 <p><strong>مقدمه.</strong> جهت دستیابی به زیبایی مطلوب در دندان‌های قدامی ماگزیلا، نسبت پهنا به ارتفاع این دندان‌ها بسیار مهم هستند. یکی از نسبت‌های کاربردی برای تعیین این ابعاد، استاندارد طلایی است. هدف این مطالعه، ارزیابی شیوع استاندارد طلایی در دندان‌های قدامی ماگزیلا و بررسی قرینگی دو سمت و رابطه‌ی آن با جنسیت بود.</p> <p><strong>مواد و روش ها.</strong> این مطالعه‌ی مقطعی (توصیفی-تحلیلی) در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کردستان در سال ١٣٩٩- ١٣٩۸ انجام شد. ۱۰۰ کست گچی از فک بالای دانشجویان تهیه شد. فوتوگرافی هر کست در شرایط استاندارد گرفته شد. پهنا و ارتفاع هر دندان با نرم‌افزارAdobe Photoshop CS6 &nbsp;اندازه‌گیری شد و با رنج 85-75 درصد مقایسه شد. داده‌ها بر اساس سمت و جنسیت با آزمون t-test آنالیز شد. در این مطالعه 0/05 = p value معنی‌دار تلقی شد.</p> <p><em><strong>یافته‌ها.</strong></em> نسبت پهنا به ارتفاع دندان‌های قدامی ماگزیلا در مردان در محدوده‌ی 0/82 تا 0/91 و در زنان در محدوده‌ی 0/84 تا 0/9 قرار داشت. در مقایسه‌ی سمت راست و چپ، بیشترین عدم قرینگی مربوط به کانین مردان و کمترین عدم قرینگی مربوط به انسیزور سانترال مردان و کانین زنان بود. هیچ گونه تفاوت معنی‌داری بر اساس جنسیت وجود نداشت، به جز کانین سمت چپ (0/01 = p value)، که در زنان به صورت معنی‌داری بالاتر از مردان بود (۸۷/۰ در مقابل 0/82).</p> <p><strong>نتیجه‌گیری.</strong> با توجه به شیوع پایین استاندارد طلایی، بهتر است به جای تمرکز بر یک نسبت عددی ثابت، هماهنگی ابعاد دندان‌های قدامی با سایر نسبت‌های صورتی و فکی معیاری برای تعیین ابعاد این دندان‌ها باشد.</p> <p><strong>کلید واژه ها.</strong> استاندارد طلایی؛ دندان‌های قدامی ماگزیلا؛ پهنا؛ ارتفاع</p> Shiva Mahboubi شیوا محبوبی, Arian Azadnia آرین آزادنیا ##submission.copyrightStatement## http://jids.journalonweb.ir/index.php/jids/article/view/2037 دوشنبه, 25 دسامبر 2023 00:00:00 +0330 تأثیر ژل فلوراید23/1% قبل یا بعد از استفاده‌ی روزانه‌ی ماده‌ی بلیچینگ در کاهش حساسیت دندانی http://jids.journalonweb.ir/index.php/jids/article/view/2079 <p><strong>مقدمه:</strong>.یکی از عوارض درمان بلیچینگ (<strong>Dental Bleaching</strong><strong>)</strong>، حساسیت دندانی است . هدف از این مطالعه‌ی کارآزمایی بالینی، بررسی تأثیر استفاده از فلوراید قبل یا بعد از استفاده‌ی ماده بلیچینگ در کاهش حساسیت دندانی در طی دوره‌ی درمان 14 روزه می‌باشد.</p> <p><strong>&nbsp;</strong></p> <p><strong>مواد و روش‌ها:</strong> این پژوهش کارآزمایی بالینی در سال 1391 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) انجام شد. 24 نمونه به سه گروه دسته بندی شدند (8 = n). گروه اول روزانه 6 ساعت از کارباماید پروکسید (CP) 20% ، گروه دوم&nbsp; قبل از استفاده از CP, از فسفات فلورایداسیدیته 23/1% (APF) به مدت 4 دقیقه و در گروه سوم بعد از CP، از APF برای 4 دقیقه استفاده کردند. پس از ثبت حساسیت به صورت روزانه، داده‌ها به وسیله‌ی آزمون ANOVA آنالیز شد (درجه‌ی معنی‌دار شدن کمتر از 0/05 است (0/05 &lt; p value) .</p> <p><strong>یافته‌ها : </strong>میانگین حساسیت در طول دوره 14 روزه در گروه اول 1/3 در گروه دوم 0/56 و در گروه سوم 0/5 بود. میانگین حساسیت در گروه شاهد به شکل قابل توجهی بیشتر از گروه دوم (0/028 = p value ) و گروه سوم (0/008= p value) بود. میانگین حساسیت در دوره‌ی 14 روزه در گروه اول و سوم تغییر نکرد. میانگین حساسیت در گروه دوم به شکل قابل ملاحظه‌ای کاهش یافت (0/05 &gt; p value).</p> <p><strong>نتایج:</strong> مصرف فسفات فلوراید 1/23% قبل یا بعد از انجام درمان بلیچینگ با کارباماید پروکسید 20% ، باعث کاهش شدت حساسیت در طول دوره‌ی 14 روزه می‌شود.</p> <p><strong>کلید واژه‌ها: </strong>فسفات فلوراید اسیدیته؛ حساسیت عاجی؛ مواد سفید‌کننده‌ی دندانی</p> Pedram Pishgahi پدرام پیش‌گاهی, Parvin Mirzakoochaki پروین میرزاکوچکی ##submission.copyrightStatement## http://jids.journalonweb.ir/index.php/jids/article/view/2079 دوشنبه, 25 دسامبر 2023 00:00:00 +0330 کاربرد مدل‌سازی معادلات ساختاری در بررسی عوامل مؤثر بر شاخص پوسیدگی دندان کودکان http://jids.journalonweb.ir/index.php/jids/article/view/2074 <p><strong>مقدمه: </strong>مدل‌سازی معادلات ساختاری طبقه‌ای از روش‌های آماری چندمتغیره است که ابعاد تحلیل عاملی و رگرسیون را ترکیب می‌کند تا محققان را در بررسی همزمان روابط میان متغیرها توانا سازد. این روش، تا به حال در پژوهش‌های دندان‌پزشکی مورد استفاده قرار نگرفته است. هدف مقاله حاضر، تعیین تأثیر آگاهی، نگرش و عملکرد والدین بر پوسیدگی دندانی فرزاندانشان با میانجیگری مصرف مواد قندی با استفاده از این روش بود.</p> <p><strong>مواد و روش‌ها: </strong>در این مطالعه‌ی مشاهده‌ای تحلیلی، پرسش‌نامه‌های آگاهی، نگرش و عملکرد والدین در بین 385 نفر از مردم شهر تبریز در ماه‌های بهمن و اسفند 1401 تکمیل شد. این پرسش‌نامه‌ها بر اساس تحقیقات قبلی و توسط محققین ساخته شده است. برای آزمون فرضیه‌های پژوهش از روش Partial Least Square with Structural Equation Modeling &nbsp;استفاده شده است (0/01 = α).</p> <p><strong>یافته‌ها: </strong>با توجه به نتایج تحلیل آماری، تأثیر «آگاهی والدین»، «عملکرد والدین» و «میزان مصرف مواد قندی کودکان» روی «شاخص پوسیدگی دندان» و همچنین تأثیر «آگاهی والدین»، «نگرش والدین» و «عملکرد والدین» روی «میزان مصرف مواد قندی کودکان» در سطح 0/01 معنی‌دار است (0/01 p value &lt;). همچنین نتایج تحلیل نشان داد که اثر غیرمستقیم متغیرهای «آگاهی»، «نگرش» و «عملکرد» والدین روی متغیر «شاخص پوسیدگی دندان‌های شیری» از طریق متغیر میانجی «میزان مصرف مواد قندی» در سطح 0/01 معنای‌دار است (0/01 p value &lt;). ولی تأثیر «نگرش والدین» روی «شاخص پوسیدگی دندان» معنی‌دار نبود (0/05 p value &gt;).</p> <p><strong>نتیجه‌گیری: </strong>در این مطالعه نشان داده شد که آگاهی، نگرش و عملکرد والدین بر روی شاخص پوسیدگی دندان از طریق متغیر میزان مصرف مواد قندی تأثیر معنی‌داری دارد.</p> <p><strong>کلیدواژه‌ها: </strong>شاخصdmf ؛ مدل‌سازی معادلات ساختاری؛ نگرش؛ عملکرد</p> Reza Shahi رضا شاهی, Elnaz Shafiei الناز شفیعی, Khadijeh Pooyandeh خدیجه پوینده, Sana Ahrabi ثنا اهرابی ##submission.copyrightStatement## http://jids.journalonweb.ir/index.php/jids/article/view/2074 دوشنبه, 25 دسامبر 2023 00:00:00 +0330 بررسی نگرش دانشجویان دندان‌پزشکی اصفهان به رشته‌ی تحصیلی و آیندهی شغلی خود در سال ۱۳۹۹-۱۴۰۰ http://jids.journalonweb.ir/index.php/jids/article/view/2039 <p><strong>مقدمه: </strong>این مطالعه با هدف تعیین نگرش دانشجویان دندان‌پزشکی اصفهان نسبت به رشته‌ی تحصیلی و آینده‌ی شغلی خود در سال ۱۳۹۹-۱۴۰۰ انجام شد.</p> <p><strong>مواد و روش‌ها: </strong>این مطالعه در بهار سال ۱۴۰۰ در دانشکده‌ی دندان‌پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شد. در این مطالعه ۲۲۰ نفر از دانشجویان سال سوم و سال آخر دندان‌پزشکی شرکت کردند. از پرسش‌نامه‌ای پژوهشگرساخته جهت بررسی نگرش دانشجویان در دو حیطه‌ی رشته‌ی تحصیلی (۹ سؤال) و آینده‌‌ی شغلی (۱۱ سؤال) استفاده و پاسخ‌دهی به سؤالات توسط مقیاس لیکرت ۵ نمره‌ای انجام شد. نتایج با میانگین و انحراف معیار گزارش شد و جهت تحلیل داده‌ها نیز از آزمون T استفاده شد. سطح معنی‌داری در آنالیزها 0/05 در نظر گرفته ‌شد.</p> <p><strong>یافته‌ها: </strong>نمره‌ی نگرش به رشته‌ی تحصیلی 32/76 (5/18±) بود که بالاتر از حد متوسط است. همچنین نمره‌ی نگرش به آینده‌ی شغلی 29/89 (5/89±) بود که پایین‌تر از حد متوسط است. آزمون T نشان داد که در مورد میانگین نمره‌ی رشته‌ی تحصیلی تفاوت معنی‌داری بین دانشجویان سال سوم و سال آخر وجود دارد (0/02 p value &lt; ) ولی میانگین نمره‌ی آینده‌ی شغلی فاقد تفاوت معنای‌دار است (0/093 p value &lt; ).</p> <p><strong>نتیجه‌گیری: </strong>نگرش دانشجویان دندان‌پزشکی نسبت به رشته‌ی تحصیلی خود بالاتر از حد متوسط (مثبت) ولی نسبت به آینده‌ی شغلی خود پایین‌تر از حد متوسط بود که از جمله دلایل آن بروز نگرانی‌هایی مانند شرایط اقتصادی جامعه و افزایش پذیرش دانشجویان در مراکز متعدد دانشگاهی است که تأثیر منفی بر نگرش دانشجویان می‌گذارد.</p> <p><strong>کلید واژه ها:</strong> دانشجویان دندان‌پزشکی؛ نگرش؛ انتخاب شغل؛ رضایت شغلی</p> Zahra Saberi زهرا صابری, Firoozeh Nilchian فیروزه نیلچیان, Omid Esteki امید استکی ##submission.copyrightStatement## http://jids.journalonweb.ir/index.php/jids/article/view/2039 دوشنبه, 25 دسامبر 2023 00:00:00 +0330 بررسی عملکرد دانشجویان دندان‌پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در تکمیل پرونده‌ی دندان‌پزشکی در سال ۱۳۹۹-۱۴۰۰ http://jids.journalonweb.ir/index.php/jids/article/view/2034 <p><strong>مقدمه: </strong>این مطالعه با هدف بررسی عملکرد دانشجویان دانشکده‌ی دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در تکمیل پرونده‌ی دندانپزشکی انجام شد.</p> <p><strong>مواد و روش‌ها: </strong>این مطالعه به صورت مقطعی در بهار سال ۱۴۰۰ در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و با شرکت ۲۰۰ نفر از دانشجویان دو سال آخر دانشکده‌ی دندانپزشکی انجام شد. در این مطالعه از پرسشنامه‌ای پژوهشگرساخته جهت بررسی عملکرد دانشجویان در پر کردن پرونده‌ی دندانپزشکی استفاده شد.&nbsp; جهت پاسخ‌دهی به سوالات پرسشنامه معیار لیکرت با ۵ گزینه به کار رفت: هرگز، به‌ ندرت، گاهی اوقات، اغلب اوقات و همیشه؛ که به ترتیب نمره‌ی ۱ تا ۵ به هر یک از پاسخ‌ها اختصاص داده شد. سپس نتایج به صورت میانگین و انحراف معیار گزارش و با استفاده از آزمون Independent t-test (با سطح معنی‌داری 0/05)، رابطه‌ی آن‌ها نسبت به جنسیت و سال تحصیلی بررسی شد.</p> <p><strong>یافته‌ها: </strong>عملکرد ۷۷ درصد دانشجویان در بازه‌ی ۲ تا کمتر از ۴ قرار گرفت که به عنوان عملکرد متوسط گزارش شد. عملکرد 0/5 درصد ضعیف و عملکرد ۵/۲۲ درصد خوب گزارش شد. همچنین عملکرد دانشجویان بر خلاف جنسیت، نسبت به سال تحصیلی رابطه‌ی معناداری داشت (0/001 p value &lt; )، به طوری که دانشجویان سال ۵ از دانشجویان سال ۶ عملکرد بهتری داشتند.</p> <p><strong>نتیجه‌گیری:</strong> عملکرد بیشتر دانشجویان دو سال آخردندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در تکمیل پرونده­ی دندانپزشکی در سطح متوسط می باشد. همچنین در این مطالعه دیده شد که سال تحصیلی دانشجویان، بر خلاف جنسیت آن‌ها، می‌تواند بر عملکردشان اثرگذار باشد؛ به طوری که دانشجویان سال ۵ از دانشجویان سال ۶ عملکرد بهتری داشتند.</p> <p><strong>کلید واژه ها:</strong> دانشجویان دندانپزشکی، ارزیابی فرایند درمان، مدارک دندانپزشکی، پرونده‌سازی</p> Adel Tabesh عادل تابش, Haniye Sadat Sajadi حانیه سادات سجادی, Zahra Saberi زهرا صابری, Hossein Honarasa حسین هنرآسا ##submission.copyrightStatement## http://jids.journalonweb.ir/index.php/jids/article/view/2034 دوشنبه, 25 دسامبر 2023 00:00:00 +0330 ارتباط بین کیفیت زندگی و وضعیت سلامت دهان و پوسیدگی دندانی (DMFT) در کودکان 8 تا 10 ساله در شیراز http://jids.journalonweb.ir/index.php/jids/article/view/2067 <p>مقدمه<strong>:</strong> سلامت دهان و دندان یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی است که بر روی کیفیت زندگی کودکان اثر می‌گذارد. کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان تأثیرات فیزیکی، اجتماعی و روحی-روانی ناشی از وضعیت سلامت دهان را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. هدف از انجام این مطالعه، تأثیر سلامت دهان و دندان کودکان 8 تا 10 ساله شیراز در سال 1396 بر روی کیفیت زندگی‌شان می‌باشد.&nbsp;</p> <p>مواد و روش‌ها: مطالعه‌ی حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و به روش مقطعی بر روی 315 کودکان 8 تا 10 ساله دختر و پسر در شیراز انجام و نمونه‌گیری از هر چهار ناحیه آموزش و پرورش به صورت طبقه‌ای خوشه‌ای صورت گرفت که همگی مورد معاینه بالینی قرار گرفتند و شاخص DMFT/dmft به ازای هر نفر جهت ارزیابی وضعیت سلامت دهانی ثبت شد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از ضریب همبستگی و Spearman ، T-test و one-way ANOVA استفاده شد (0/05 &lt; p value).</p> <p>یافته‌ها: میانگین نمره‌ی Child-OIDP 11/41 با انحراف معیار 13/55 به دست آمد. میانگین شاخص Child-OIDP با سن کودکان و جنسیت ‌آن‌ها رابطه‌ی معنی‌داری نداشت (0/42 = p value و 0/27 = &nbsp;p value). بین میانگین شاخص child-OIDP و شاخص پوسیدگی دندان‌های شیری (dmft) و شاخص کل پوسیدگی موجود در دهان (DMFT+dmft) ارتباط مستقیم و معنی‌داری وجود داشت (0/001 = p value).</p> <p>نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه‌ی حاضر نشان‌دهنده‌ی تأثیر قابل توجه بیماری‌های دهان و دندان در کاهش کیفیت زندگی کودکان بود. بنابراین برای افزایش کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان می‌بایست تمهیدات لازم جهت بهبود دسترسی آن‌ها به مراقبت‌های درمانی و پیشگیری در نظر گرفته شود.</p> <p>کلید واژه ها: کیفیت زندگی؛ پوسیدگی دندان؛ سلامت دهان؛DMFT ؛ dmft</p> Farinoosh Divanizadeh فرینوش دیوانی‌زاده, Matin Abedhaghighi متین عابد حقیقی ##submission.copyrightStatement## http://jids.journalonweb.ir/index.php/jids/article/view/2067 دوشنبه, 25 دسامبر 2023 00:00:00 +0330